Menopauze is een fase in het leven van elke vrouw die vaak gepaard gaat met fysieke en emotionele uitdagingen, zoals opvliegers, nachtelijk zweten, stemmingswisselingen en gewichtstoename. Veel vrouwen zoeken verlichting van deze symptomen via supplementen die -vaak online- worden gepromoot door zogenaamde experts. Maar hoe effectief zijn deze supplementen eigenlijk? En welke risico’s brengen ze met zich mee? In dit artikel bespreken we het placebo-effect, de rol van supplementen en de gevaren die schuilen achter de marketing van menopauzeproducten.
Wat is het Placebo-effect?
Het placebo-effect verwijst naar een ogenschijnlijke verbetering van de gezondheidstoestand van patiënten die een inactieve behandeling, zoals een suikerpil, krijgen. In het geval van depressie bijvoorbeeld, is aangetoond dat het placebo-effect zeer krachtig is, met een responspercentage van 30-40%. Dit geldt ook voor aandoeningen waarbij ‘distress’ een belangrijk symptoom is, zoals de perimenopauze, waarbij vrouwen last kunnen hebben van hinderlijke symptomen zoals opvliegers, stemmingswisselingen en slaapstoornissen.
Volgens een recente verklaring van de Menopause Society uit 2023, doen plantensupplementen voor het behandelen van opvliegers en andere vasomotorische symptomen het meestal niet beter dan een placebo. Bovendien ontbreekt het aan lange termijn gegevens omtrent de veiligheid van deze supplementen.
Voorbeeld: Vitex agnus-castus en Hypericum perforatum
Een voorbeeld van een veelgeprezen kruidensupplement voor de behandeling van manopauzeklachten is een combinatie van Vitex agnus-castus (monnikspeper) en Hypericum perforatum (Sint-janskruid). Er wordt beweerd dat deze kruiden positieve effecten hebben op menopauzale symptomen. Echter, volgens een gerandomiseerde klinische studie uit 2009, bleek deze kruidencombinatie niet effectiever te zijn dan een placebo.
Dit betekent dat veel vrouwen die zich beter voelen na het nemen van dit supplement waarschijnlijk profiteren van het placebo-effect in plaats van een werkelijke verbetering van hun symptomen.
Gevaren van vervalsing in Menopauze Supplementen
Hoewel sommige menopauze-experts en -coaches supplementen aanbevelen die helpen bij gewichtsverlies tijdens de menopauze, is het belangrijk om te weten dat veel studies hebben aangetoond dat gewichtsverlies-supplementen vaak vervuild zijn. Het staat niet altijd expliciet vermeld dat deze supplementen gewichtsverlies beogen, maar er wordt dan gebruik gemaakt van termen als ‘stimuleert stofwisseling’ en ‘is hogerstillend’. In sommige gevallen bevatten deze producten zelfs giftige stoffen. Dit kan leiden tot ernstige gezondheidsrisico’s.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is de vervalsing van kruidenproducten dan ook een bedreiging voor de veiligheid van de consument. Supplementen die gewichtsverlies promoten bevatten vaak het mineraal ‘chroom. Er is echter geen bewijs gevonden dat supplementen met chroom helpen om kilo’s kwijt te raken. Het is bovendien onduidelijk of deze supplementen wel veilig zijn. Online vind je echter wel studies die het omgekeerde beweren, nl dat mensen die chroom innemene 0,5 kilo aan gewichtverlies konden bekomen.
Bij een ‘fact check’ vonden de onderzoekers echter belangrijke tekortkomingen in de wijze waarop de experimenten waren uitgevoerd. Zo waren er fouten in de de manier van randomiseren, blinderen en het correct analyseren van de resultaten. Trouwens: Alleen bij een ernstige ondervoeding kan een tekort aan chroom voorkomen. Dit is in onze landen, en zeker niet bij vrouwen die deze producten kunnen betalen, niet aan de orde.
De Online ‘Menopauze Gold Rush’
De menopauze-industrie is een lucratieve markt geworden. Volgens schattingen zal de menopauze-markt tegen 2030 meer dan 22 miljard euro waard zijn. Gezien vrouwen zich tijdens de perimenopauze en vaak ook postmenopausaal zich kwetsbaarder voelen door de lichamelijke en emotionele veranderingen die met de perimenopauze gepaard gaan, zijn ze dus extra vatbaar voor de verleidelijke claims van de supplementenindustrie. In sociale media worden producten bovendien vaak gepromoot door bekende coaches, zelfbenoemde experts en zelfs artsen. Dit heeft geleid tot een ware ‘online menopauze goudkoorts’. Alleen al de top 10 menopauze-supplementen genereerden ongeveer 3 miljoen euro aan verkoop op Amazon binnen één maand.
Wees Voorzichtig Met Waar Je Je Geld Aan Besteedt
Het is verleidelijk om vertrouwen te stellen in zogenaamde menopauze-experts die supplementen verkopen met beloften om ‘je hormonen in balans te brengen’. Echter, voordat je besluit je geld uit te geven, is het belangrijk om het volgende in overweging te nemen:
- Het placebo-effect: Als je je beter voelt na het nemen van een supplement, is de kans groot dat dit te danken is aan het placebo-effect en het vertrouwen dat je hebt in de ‘expert’ die het product verkoopt. Hoewel het fijn is dat je je beter voelt, voelt tegelijk je portemonnee ook een heel pak lichter.
- Gebrek aan lange termijn studies: Veel van deze supplementen missen voldoende onderzoek op lange termijn. In het beste geval volgen studies resultaten op over 12 weken. Supplementen kunnen wel degelijk lange termijn bijwerkingen hebben, zoals schade aan de lever. Zeker de supplementen die gewichtsverlies promoten.
- Risico op vervalsing van substanties door het mixen met niet genoemde substanties: Zoals eerder genoemd, is de vervalsing van supplementen een laatste reëel gevaar. Dit maakt het essentieel om te weten wat je inneemt. Check dus zeker of het supplement gedetailleerde informatie geeft over de inhoud.
Conclusie
Hoewel de menopauze een uitdagende periode kan zijn voor de vrouw en het dus begrijpelijk is dat ze op zoek is naar quick fixes om het ‘vol te houden’ in de supplementenmarkt, is het belangrijk om voorzichtig te zijn met het gebruik van supplementen. Vooral wanneer deze, vaak dure producten, gepromoot worden door zogenaamde experts op sociale media. Veel van deze producten bieden geen significante voordelen boven een placebo en kunnen zelfs schadelijk zijn. Voordat je besluit een supplement te proberen, is het verstandig om met een arts te overleggen en grondig onderzoek te doen naar de veiligheid en effectiviteit ervan.
#menopauze #supplementen #placebo
Bronnen:
Sonawalla SB, Rosenbaum JF. Placebo response in depression. Dialogues Clin Neurosci. 2002
“The 2023 Nonhormone Therapy Position Statement of The North American Menopause Society” Advisory Panel. The 2023 nonhormone therapy position statement of The North American Menopause Society. Menopause. 2023 J
Freeman EW, Ensrud KE, Larson JC, Guthrie KA, Carpenter JS, Joffe H, Newton KM, Sternfeld B, LaCroix AZ. Placebo improvement in pharmacologic treatment of menopausal hot flashes: time course, duration, and predictors. Psychosom Med. 2015
Die MD, Burger HG, Bone KM, Cohen MM, Teede HJ. Hypericum perforatum with Vitex agnus-castus in menopausal symptoms: a randomized, controlled trial. Menopause. 2009
https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/kan-je-vermageren-met-chroom
